Bij Aafke brengt talenten tot bloei

In het Zuid-Hollandse Krimpen aan de Lek – en zeker ook daarbuiten – is bloemist Bij Aafke een begrip. De gezellige winkel alleen al is een lust voor het oog. Maar wat je bij Bij Aafke echt ziet, is het visitekaartje van een bijzonder leer-werkbedrijf. Achter én voor de schermen wordt hard gewerkt door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. DeTuinMarkt sprak met Aafke Ligthart en Danny Munter en met deelnemers* en begeleiders over dit professionele en fleurige leer-werkbedrijf: Bij Aafke praktisch naar werk.

Tekst: Erik van der Does de Bye Foto’s: Celeste

Bij Aafke bestaat uit twee delen: de bloemenwinkel, gevestigd in het fraai gerenoveerde winkelhart van Krimpen aan de Lek, en het pand ‘achter de schermen’, een voormalig kerkgebouw onder aan de Lekdijk op loopafstand van de winkel. “Wij hebben hier deelnemers voor wie klassikaal onderwijs een te grote uitdaging vormt”, zegt Aafke. “Ze ontdekken hier dat ze tot veel meer in staat zijn dan zij dachten, en ze leren hier omgaan met wat niet haalbaar is.”

Geworteld in de branche
Aafke heeft jarenlange ervaring in de branche. Zo was zij onder andere bedrijfsleider van een tuincentrum, waar een klein aantal jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt een leer-werktraject volgde. Toen zij haar bloemenwinkel opende, bedacht zij zich geen moment: “Het inspireerde me om een vergelijkbaar project op te zetten”, vertelt Aafke. Haar man Danny was meteen enthousiast: “Gaaf, dit moeten we doen!” En zo startten zij, na alle noodzakelijke procedures te hebben doorlopen, in 2015 een eigen locatie.

De bloemenwinkel is het gezicht van een leerbedrijf met een gemengd personeelsbestand: zowel deelnemers aan het leer-werktraject als andere vaste medewerkers bedienen Krimpen aan de Lek en de wijde omgeving met boeketten, bloemstukken, bloemenkransen en decoratie. In het nabijgelegen pand aan de Tuinstraat – ‘What’s in a name?’, schreef Shakespeare al – wordt veel van het voorbereidende werk gedaan. Bij Aafke is uitgegroeid tot een prettig familiebedrijf. De ouders van Aafke leveren ook hun bijdragen. Moeder Corrie en tante Hannie zijn elke donderdag aanwezig als vrijwilligster. “Ik heb eigenlijk een vrije rol. Zo maak ik, in overleg met deelnemers, een lekkere lunch klaar en bied ik vaak een luisterend oor als iemand even wil praten zonder dat er meteen een pasklaar antwoord nodig is.

Vader Aart verzorgt vooral het vervoer van de bloemenveiling naar de winkel en het leerbedrijf. Echtgenoot Danny, afkomstig uit de techniek, kon zijn ervaring in de techniek en zijn affiniteit met de doelgroep van Bij Aafke met zijn vrouw vormgeven. “Alles viel op zijn plek”, zegt Danny.

Werken en leren in positieve, open sfeer
De jongeren die Bij Aafke werken zijn tussen de dertien en dertig jaar oud. Sommigen hebben elders al werkervaring opgedaan, maar konden daar om uiteenlopende redenen niet blijven. Voor anderen vormt Bij Aafke een deel van hun leertraject, omdat een ‘traditionele’ klas voor hen niet de ideale leeromgeving is. Hier zijn de randvoorwaarden anders, waardoor specifieke aandacht net even dat extra zetje kan geven met soms onverwachte, maar altijd positieve resultaten.

Joyce Groeneveld, leerwerkcoach bij Bij Aafke, is gediplomeerd sociaalpedagogisch hulpverlener en begeleidt de deelnemers op dit vlak. Zo stelt zij in samenspraak met de desbetreffende deelnemer een leer-werkplan op, waarbij, indien nodig, ook relevante organisaties worden betrokken. Zo is Joyce op een bijzondere manier bij Bij Aafke terechtgekomen: “Ik kocht een pompoen bij Bij Aafke en vroeg hoe men daar te werk gaat. Drie maanden later was ik in dienst.” Ze is steeds meer gaan doen. Lachend: “Ik heb eigenlijk mijn eigen leer-werkplan.” Dat is deelnemer Elizah ook opgevallen: “Als het nodig is, dan leert zij ook van ons.” En dat typeert de positieve, open sfeer van Bij Aafke: leren is niet een beweging in één richting. “We werken veel samen met instanties, onderwijsinstellingen en organisaties in de omgeving”, vertelt Aafke. “Een van die organisaties is de stichting ASVZ, die begeleid wonen aanbiedt. Hier hebben wij een onderaannemerschap mee. Daarnaast zijn er goede contacten met scholen, zoals De Driestar en de GSG Het Segment, beide in Gouda. In samenwerking met het Yuverta College en de Recon Openluchtschool krijgen mensen bij ons de kans om op MBO niveau 1 of 2 op de arbeidsmarkt te komen.”

Altijd iemand in de buurt
Misha is een van de deelnemers van het eerste uur. Hij zou het liefst de hele dag labels maken voor alles wat er in de winkel en via de webshop wordt verkocht. “Ik vind dat heel leuk om te doen”, zegt hij met zichtbaar plezier. Maar hij heeft nog meer werkzaamheden. Zo pakt hij diverse materialen uit, zoals potten en dergelijke, en neemt hij pakketten in ontvangst. “Ik ken bijna alle bezorgers van naam”, vertelt hij trots. Dan, met emotie in zijn stem: “Maar het mooiste wat ik hier heb geleerd, is dat ik er nooit alleen voor sta. Er is altijd iemand in de buurt.”

Lilo is intussen bezig met rekenopgaven. Voor haar is Bij Aafke een prettige leeromgeving. “In een klas krijg ik te veel prikkels”, vertelt zij. Via school en haar moeder is zij hier terecht gekomen en op deze manier hoopt zij uiteindelijk naar een vaste baan te kunnen doorgroeien. Jet is een van de deelnemers die bij Bij Aafke aan de slag is gegaan met het oog op talentontwikkeling. Vanwege haar autisme werd zij in zekere zin overschat, maar zij is niet van plan zich hierdoor tegen te laten houden. Ze had een baan voor 24 uur, maar dat ging niet naar wens. Ze is er pas sinds februari en heeft het bij Bij Aafke erg naar haar zin: “Eigenlijk zou ik hier wel tot mijn pensioen willen blijven.” Maar zij heeft ook een andere ambitie: verkoopwerk in de retail. Bij Bij Aafke werkt zij hard aan het behalen van het benodigde diploma en iedereen is het erover eens dat zij hierin kan slagen. Een beetje tussen deelnemers en regulier personeel in zit Diana. Zij blijkt al vijftig te zijn en re-integreert na een hersenbloeding. Zij had een eigen bloemenwinkel, maar die kan zij vooralsnog niet voortzetten. Nu werkt ze in de winkel en kan ze haar expertise inzetten bij het adviseren van klanten. “Ik moest even wennen aan de stijl van Aafke, maar ik heb erg veel geleerd”, vertelt Diana. “En ik merk dat ik steeds meer mijn oude niveau begin te benaderen. Zonder Aafke was dat nooit gelukt. En het is hier gaaf!”

In de winkel werkt, een beetje op de achtergrond, ook Margaretha, die de bestellingen klaarzet en zich ook met decoratie bezighoudt. In haar vrije tijd maakt zij kaarsen, onder andere van restjes kaarsvet die zij van klanten krijgt: “Een vorm van recycling.” De kaarsen van Margaretha zijn te vinden op Facebook: Margaretha’s Hobby’s. Jasmijn loopt stage Bij Aafke en doet ‘van alles en nog wat.’ Daaronder vallen onder andere het samenstellen van tulpenboeketten, het verzamelen van artikelen voor bloemenworkshops en het in orde maken van bestellingen. Aan alles hangt een prijskaartje en het beprijzen van artikelen is precies wat Athalia leuk vindt. Zij loopt eveneens stage en werkt sinds de zomer van 2022 bij Bij Aafke. “Ik heb het hier naar mijn zin en ik wil kijken of ik hier kan blijven.”

Foto’s, workshops en prijzen
Vanzelfsprekend is Bij Aafke ook online actief, onder andere met bloemenworkshops en een webshop. Daar zijn foto’s voor nodig en wie bij Bij Aafke foto’s zegt, zegt ook Celeste. Zij maakt foto’s, maar ontwerpt ook logo’s en kaartjes. Ze verzorgt met haar grafische vormgeving bovendien een belangrijk deel van de PR (waaronder een aantal van de foto’s bij dit artikel). “We hebben een lente actie gehad, waarbij we mensen in de buurt een bloemetje hebben gegeven met een kaartje eraan”, vertelt Celeste. En dat werd gewaardeerd door de buurt. De bloemenworkshops worden voorbereid door Elizah, die sinds januari bij Bij Aafke werkt. Zij zet hiervoor de nodige informatie online, maar leert ook boeketten en corsages maken en arrangementen samenstellen. “Ik heb erg veel plezier in de bloemschikcursus, waar ook deelneemster Anette opbloeit en haar creativiteit laat zien.”

Maatschappelijk verantwoord ondernemen in zijn puurste vorm
Als leerbedrijf is Bij Aafke in beeld bij andere bedrijven. Veel bedrijven willen vergroenen, omdat planten en bloemen een aantoonbaar positieve invloed hebben op de werkvloer. Danny: “Een belangrijke klant van ons is PQR | Rustmakers in IT in Utrecht. Wij leveren geregeld bloemen en planten aan dit bedrijf en verzorgen ook het onderhoud. Daar hebben we beide voordeel van: de klant heeft bloemen en planten in huis en onze deelnemers krijgen de kans zich te ontwikkelen op het gebied van klantgerichtheid en representatie.” Dit is maatschappelijk verantwoord ondernemen in de praktijk en op een manier waar iedereen iets aan heeft. “Mensen met een speciale leerbehoefte krijgen op deze manier de mogelijkheid te laten zien wat ze kunnen, en krijgen zo een kans om volwaardig mee te draaien in de maatschappij.”